สวยใสไร้สมอง

แม้ว่าจะไม่มีสมอง ไม่มีปอด ไม่มีหัวใจ ไม่มีเลือด แต่ซากฟอสซิลแมงกะพรุนดึกดำบรรพ์ยืนยันว่าพวกมันมีชีวิตบนโลกนี้มานานกว่า 500 ล้านปีแล้ว แถมรอดพ้นการสูญพันธุ์ครั้งใหญ่ (Mass Extinction) มาแล้วทั้ง 5 ครั้ง… มหาวิบัติที่กวาดล้างสิ่งมีชีวิตไปราว 99% ไม่อาจทำอะไรแมงกะพรุน

Preserved Jellyfishes from the Middle Cambrian (credits: Paulyn Cartwright Susan L. Halgedahl … Bruce S. Lieberman)

ร่างกายของมันคือความเรียบง่ายที่เปี่ยมประสิทธิภาพ ในความใสของมันมีข้อดีมากมาย อย่างแรกคือช่วยในการพรางตัวท่ามกลางทะเลเปิดที่ไม่มีอะไรกำบัง นอกจากนั้น การที่มันไม่ต้องสร้างเม็ดสีก็ถือเป็นการประหยัดต้นทุน ทำให้มันก็สามารถนำพลังงานส่วนนี้ไปใช้ในการพัฒนาส่วนอื่นๆ ของร่างกายได้ ส่วนการหายใจนั้น ก็ไม่ต้องการระบบหลอดเลือดใดๆ เพราะผิวมันบางมาก ออกซิเจนจึงซึมผ่านเนื้อเยื่อได้โดยตรง

นอกจากนั้น พวกมันเป็นสิ่งมีชีวิตกลุ่มแรกๆ ที่วิวัฒนาการระบบประสาทขึ้นมา แม้จะยังเป็นขั้นพื้นฐานมากๆ ไม่ได้มีสมองหรือศูนย์กลางระบบประสาท แต่ก็เพียงพอที่จะทำให้มันรับรู้สิ่งแวดล้อมรอบตัว เช่น แสง สารเคมี การสั่นสะเทือน และสามารถตอบสนองได้